NO là khí gì? Một số đặc điểm về tính chất và ứng dụng NO?

NO là khí gì? Khí NO là một trong các loại khí quan trọng trong quá trình sản xuất, hoạt động sống của con người. Bên cạnh đó nó còn đóng vai trò sinh học trong cơ thể. Vậy bạn đã hiểu rõ tầm quan trọng của NO chưa? Hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu nhé!

Khí NO là gì?

Nitric Oxit (hay Nitơ monooxit) là một trong những hợp chất tiêu biểu của Nitơ có công thức hóa học là NO. Là chất khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí, có từ tính yếu, hoá lỏng và hoá rắn ở nhiệt độ rất thấp. NO không bền trong không khí, dễ dàng bị oxi hóa ở nhiệt độ thường nhanh chóng tạo thành NO2 (Nito dioxit – chất khí màu nâu đỏ).

Một số thuộc tính cơ bản của NO

  • Khối lượng mol 30,006 g/mol
  • Điểm nóng chảy – 163,6 ⁰C
  • Điểm sôi – 150,8 ⁰C
  • Độ hòa tan Trong rượu, CS2

NO là chất khí độc, ít tan trong nước, nhưng tan tốt trong rượu và CS2. NO không duy trì sự cháy và sự sống.

Trong tự nhiên khí NO có ở đâu?

Những trận sấm sét trên trời là nguyên nhân tạo ra NO trong tự nhiên, nhất là từ năng lượng của chúng. Nhiệt độ khi xảy ra sấm sét trên bầu trời có thể lên đến 2000 °C. Từ đó thuận lợi cho việc Nitơ và oxy có trong bầu khí quyển tại nơi có sấm sét sẽ kết hợp với nhau tạo nên NO

  • N2 + O2 → 2NO

Một số phản ứng hóa học tiêu biểu của NO

Nitơ Monooxit không có khả năng tác dụng được với các oxit bazơ,bazơ và muối của axit khác (trừ KMnO4), vì thế nó còn được gọi là oxit không tạo muối.

NO tác dụng với Clo sẽ cho ra Nitrozyl clorua:

  • 2NO + Cl2 → 2NOCl (với phản ứng này NO là chất khử)

Một trong những thuộc tính của NO chính là nó không bền trong không khí: Khi gặp oxi, NO sẽ nhanh chóng bị biến chuyển thành NO2.

  • 2NO + O2 → 2NO2

Những ứng dụng của NO đối với con người

NO có thể giúp con người chẩn đoán được nhiều căn bệnh.

NO có vai trò quan trọng đối với bệnh hen

NO là một trong những chất dẫn truyền thông tin phổ biến trong và giữa các tế bào và đóng góp lớn trong nhiều vai trò sinh lý cơ thể. NO được ứng dụng trong việc đánh giá vai trò viêm đường dẫn khí ở các bệnh nhân hen, có thể kiểm soát hen, tiên đoán và điều chỉnh lượng corticoid trong cơ thể.

Bên cạnh đó, NO còn có thể hỗ trợ hô hấp cho bệnh nhân nhi. Được biết, khí NO có khả năng làm giãn mạch máu phổi, giảm kháng lực phổi để máu tưới lên phổi, giúp phổi trao đổi khí. Điều này giúp cải thiện tình trạng suy hô hấp của bệnh nhi.

NO còn được dùng trong thuốc làm giãn mạch. Đây là biện pháp an toàn và hiệu quả.  Khí sẽ khuếch tán qua phế nang rồi đến các tế bào cơ trơn mạch máu phổi và gây giãn mạch.

NO có quan trọng trong cơ thể sống của con người. Hầu hết các quá trình sống của chúng ta đều có sự có mặt, sự giúp sức của NO. Thậm chí nó còn liên quan đến quá trình lão hóa của chúng ta. NO đóng vai trò cực kì quan trọng trong các  bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường và ung thư.

Ngoài ra NO đóng góp con ngành công nghiệp, đặc biệt công nghiệp hóa chất, sinh học rất nhiều. Nito monoxit có thể được dung làm chất bán dẫn, phát hiện gốc tự do trong polime, điều chế HNO3 hoặc tạo ra oxi,…

Ở nam giới việc rối loạn chức năng gây cương dương vật. Theo nghiên cứu, căn bệnh này có thể là do sự thiếu NO. Ngoài ra còn do một số tác nhân khác.

NO có ảnh hưởng tiêu cực như nào?

NO sau khi được tạo trong trận sấm sét sẽ kết hợp với nước và oxy, vào những lúc thích hợp tạo điều kiện xuất hiện mưa axit. Mưa axit làm ảnh hưởng đến đời sống của con người rất nhiều, phá hoại mùa màng cây cối, sinh vật.

NO gặp các hidrocacbon từ các nhiên liệu chưa cháy hết sẽ kết hợp với nhau và khả năng gây khói quang hóa do có sự giúp đỡ của tia tử ngoại.

NO ngoài ra còn đến từ các nguồn gây ô nhiễm không khí như xe cô, khói bụi,… Điều này gây ô nhiễm môi trường sống nặng nề.

Sử dụng NO làm thuốc giãn mạch:

Khí NO ngoại sinh sẽ khuếch tán qua phế nang đi đến các tế bào cơ trơn mạch máu phổi và gây giãn mạch.

Khi khí NO vào máu sẽ bị bất hoạt bởi hemoglobin nhanh chóng và tác dụng giãn mạch chỉ tập trung ở mạch máu phổi và không có biểu hiện gây giãn mạch hệ thống.

Khác với các thuốc giãn mạch khác như thuốc Prostacyclin, Magnesium sulphate là sử dụng truyền tĩnh mạch nên gây ra tình trạng giãn mạch hệ thống và bị tụt huyết áp.

Tác dụng giãn mạch chọn lọc này giúp việc sử dụng khí NO trở thành biện pháp chữa bệnh an toàn và hiệu quả.

Dùng khí nitơ monoxit để chữa suy hô hấp ở trẻ sơ sinh:

Hiện nay trên thế giới đã có nhiều báo cáo nghiên cứu cho thấy hiệu quả của thở NO khi điều trị trẻ sơ sinh bị suy hô hấp nặng do bị tăng áp phổi.

Hơn nữa phương pháp này có chi phí thấp hơn và khả năng ứng dụng cao. Các nghiên cứu gần đây đã ghi nhận thở khí NO có thể sử dụng được trong nhiều mục đích điều trị, đánh giá cũng như phòng ngừa các bệnh lý tim mạch và hô hấp.

Ở trẻ sơ sinh cả sinh đủ tháng hay non tháng muộn (>34 tuần) thì cao áp phổi tồn tại là 1 nguyên nhân gây suy hô hấp thường gặp. Điều trị thông thường của chứng cao áp phổi tồn tại bao gồm việc thông khí cơ học, an thần và khâu kiềm hóa máu.

Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên nhóm chứng cho thấy hiệu quả thở NO cải thiện oxy vào máu động mạch an toàn, giảm nhu cầu về điều trị ECMO (Oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể). Đồng thời giảm chi phí chữa trị, giảm bớt các nguy cơ xâm lấn, không có tác dụng phụ.

Khôi Nguyên Effect hy vọng với bài viết về NO là khí gì và tính chất của NO là khí gì ở trên, mong những chia sẻ giúp ích cho quý bạn đọc hiểu thêm về NO là khí gì? 

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *