Khí quyển là gì? Vai trò và tính chất của khí quyển như nào?

Khí quyển là gì? Khí quyển chính là lớp khí bao quanh Trái Đất và được giữ lại bởi lực hấp dẫn của Trái Đất. Nó bao gồm những chất khí như nitơ (chiếm 78,1% thể tích), là oxi khoảng 20,9%, ngoài ra nó còn là các chất khí khác như agon, cácbon điôxít, là hơi nước… Khí quyển Trái Đất có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó bảo vệ sự sống Trái Đất bằng cách hấp thụ các tia bức xạ cực tím độc hại của Mặt Trời và cân bằng sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm ở khắp mọi nơi trên bề mặt Trái Đất.

Khí quyển là gì?

Khí quyển là gì? Khí quyển chính là lớp khí bao quanh Trái Đất và được giữ lại bởi lực hấp dẫn của Trái Đất. Nó bao gồm những chất khí như nitơ (chiếm 78,1% thể tích), là oxi khoảng 20,9%, ngoài ra nó còn là các chất khí khác như agon, cácbon điôxít, là hơi nước… Khí quyển Trái Đất có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó bảo vệ sự sống Trái Đất bằng cách hấp thụ các tia bức xạ cực tím độc hại của Mặt Trời và cân bằng sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm ở khắp mọi nơi trên bề mặt Trái Đất.

Áp suất của khí quyển bằng bao nhiêu? Áp suất khí quyển chính là trọng lượng của lớp vỏ không khí bao bọc xung quanh Trái Đất tác dụng lên vật để đặt trong nó. Đơn vị đo là át-mốt-phe (atm). Con số phổ biến nhất về áp suất khí quyển là 760 mmHg.

Các tầng khí quyển Trái Đất

Chúng ta đã định nghĩa được khí quyển là gì, vậy thì, khí quyển có mấy tầng? Khí quyển có 5 tầng là tầng đối lưu, tầng bình lưu, tầng trung lưu, tầng nhiệt và tầng ngoài. Hãy cùng đi vào tìm hiểu đặc điểm của từng tầng này nhé!

Tầng đối lưu

Đây là tầng thấp nhất của khí quyển Trái Đất. Tầng này gắn liền với mọi hoạt động của con người. Tầng đối lưu có độ cao từ bề mặt đất đến độ cao khoảng 20 km ở các vùng nhiệt đới, còn ở vùng ôn đới đến độ cao khoảng 11 km và càng ít hơn khi về hai cực, còn khoảng 7 km.

Tầng đối lưu chiếm khoảng 80% tổng khối lượng của toàn bộ khí quyển. Trong khu vực này, nhiệt độ giảm dần theo độ cao, tuy nhiên, cũng xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt. Lên cao 1000m thì nhiệt độ giảm 6,5°C. Máy bay phản lực bay ở gần phần trên cùng của tầng đối lưu.

Tầng bình lưu

Tầng bình lưu nằm ở giới hạn trên của tầng đối lưu lên đến độ cao khoảng 50km. Tên gọi tầng bình lưu xuất phát từ việc đây là tầng khí quyển có ít các dòng đối lưu xoáy mạnh. Các loại máy bay dân dụng thường bay ở độ cao ranh giới giữa tầng bình lưu và tầng đối lưu để giảm thiểu nguy cơ tai nạn do những diễn biến bất thường của khí quyển.

Trái ngược với tầng đối lưu, ở tầng bình lưu, nhiệt độ tăng theo độ cao, nhưng lên đến ranh giới trên thì nhiệt độ tiếp tục giảm theo độ cao. Nhiệt độ của tầng bình lưu ấm hơn chủ yếu là do lớp ozon hấp thụ bức xạ cực tím của Mặt Trời.

Tầng trung lưu

Tầng trung lưu hay tầng giữa nằm ở độ cao khoảng 50km đến 80 – 90km. Trong tầng trung lưu, nhiệt độ giảm theo độ cao do nhiệt từ sự hấp thụ tia cực tím biến mất và hiệu ứng làm lạnh của CO2. Trong tầng này còn chứa các dạng mây dạ quang và có sét dị hình Sprites, cũng như là hiện tượng sao băng.

Tầng nhiệt

Lên cao tiếp của tầng bình lưu là tầng nhiệt. Nó nằm ở độ cao khoảng từ 80 – 90km đến độ cao khoảng 2000km. Các bức xạ tia cực tím gây ra sự ion hoá ở tầng này. Đồng thời, hiện tượng cực quang cũng diễn ra ở tầng nhiệt.

Tầng ngoài

Lớp trên cùng của khí quyển được gọi là tầng ngoài. Nó nằm trong khoảng từ 500 – 1000km đến 10.000km. Mật độ các chất khí giảm liên tục nên việc xác định giới hạn trên cụ thể của tầng ngoài là rất khó. Các vật chất ở đây đều nằm ở trạng thái ion hoá.

Vai trò của các tầng khí quyển đối với đời sống trên trái đất

Những cấu trúc của khí quyển về hình thành tầng khí quyển là những tiền đề quan trọng cho vai trò của chúng đối với đời sống trên trái đất, liệu bạn có thể tưởng tượng rằng một ngày nếu trái đất không còn khí quyển liệu sẽ ra sao không? cùng tìm hiểu xem những tầng khí quyển này đóng vai trò quan trọng nào nhé!

Cung cấp khí oxy để thực hiện trao đổi hô hấp 

Đây là một trong những nguy cơ hàng đầu nếu mất đi các tầng khí quyển, bởi như các bạn đã biết, tầng khí quyển được cấu tạo thành bởi nhiều loại khí khác nhau và được giữ lại trên trái đất bởi lực hấp dẫn, các khí cần thiết cho sự sống của trái đất bao gồm Ni-tơ, oxy, agon hay hidro và he li.

Việc mất đi những khí cần thiết để người, động vật và thức vật thực hiện các hoạt động hô hấp khiến cho hành tinh mất đi sự sống và điều đó đồng nghĩa với việc những tầng khí quyển đóng vai trò quan trọng với sự sống của loài người và các sinh vật khác sinh sống trên trái đất.

Như vậy khí quyển đống vai trò vô cùng quan trọng trong sự hộ hấp của con người, động vật cũng như sự phát triển trao đổi chất của thực vật và cây xanh

Đại dương sẽ hoàn toàn biến mất do nhiệt độ tăng cao

Như các bạn đã biết, các tầng khí quyển giống như một lớp vỏ trung gian để bảo vệ trái đất với hầu hết các tầng chịu ảnh hưởng nhiều nhất những tác động từ bên ngoài do sở hữu vị trí thấp nhất và cao nhất đó là tầng đối lưu và tầng điện ly.

Và nếu như không có các lớp bảo vệ của tầng khí quyển, trái đất sẽ bị tấn công bởi sức nóng của nhiều tác động dẫn đến việc các đại dương hoàn toàn biến mất và khô hạn do nhiệt độ tăng cao một thời gian hoặc đột ngột. Lớp vỏ bảo vệ trái đất khỏi những tàn phá của tác động bên ngoài, những vật thể lạ ngoài vũ trụ

Trái đất có thể bị tàn phá bởi những lớp thiên thạch bên ngoài hay những vật thể khác gây sức nóng, chính vì vậy mà sự có mặt của những tầng khí quyển giống như môt lớp ráp bảo vệ giúp đốt cháy và tạo lực cản với những vật thể từ ngoài vũ trụ tiến vào sâu bên trong trái đất.

Giúp trái đất tránh khỏi sự tàn phá nặng nề của những lớp thiên thạch

Thiên thạch chính là một trong những tác nhân mang đến sức tàn phá khủng khiếp cho toàn bộ trái đất, sức công phá của thiên thạch là khó có thể quy ước về mặt không gian và thời gian, đã có những mô phỏng dự đoán những va chạm lớn giữa chúng với bề mặt trái đất gây nên những sức tàn phá nặng nề tương đương với một quả bom nguyên tử, sự có mặt của các tầng khí quyển giúp đẩy lùi những thiệt hại nghiêm trọng ở các phạm vị cục bộ hoặc tổng quát.

Giữ ấm cho bề mặt trái đất về ban đêm 

Như các bạn đã biết các loại khí của tầng khí quyển được giữ lại trên bề mặt trái đất nhờ vào lực hấp dẫn. Nếu không có khí quyển, ban đêm sẽ rất lạnh lẽo và khó có thể cân bằng được nhiệt độ của sự sống. Trong đó nhiệt độ của trái đất trung bình là 15 độ c được cân bằng và cố định nhờ vào vai trò của các tầng khí quyển với khả năng bao bọc và giữ nhiệt,

Nếu không có bầu khí quyển để giữ ấm vào ban đêm, nhiệt độ dự đoán sẽ là khoảng – 150 độ C hoặc hơn thế nữa.

Giữ cân bằng nhiệt độ trái đất không tăng cao

Tương đồng với nhiệt độ giảm cực thấp về ban đêm, nếu không có những tầng khí quyển, nhiệt độ trái đất cũng sẽ đột ngột tăng cao, gây nóng lên toàn cầu, cùng với đó như chúng ta đã biết là nhiệt độ trái đất được tạo nên bởi sự cân bằng năng lượng giữa mặt trời và trái đất, trong đó năng lượng của mặt trời chủ yếu là được hấp thụ từ các sóng ngắn dễ dàng đi qua các tầng khí quyển để đi xuống bề mặt trái đất, trong đó bức xạ ngược lại của khí quyển có sóng dài có năng lượng thấp và làm môt số chất trong khí quyển bị giữ lại.

Như vậy nếu như không có những tầng khí quyển thì nhiệt độ của trái đất sẽ tăng lên đến mức tối đa và không được cân bằng nhiệt, từ đó làm giảm những tia nắng gắt và cả sự khắc nghiệt của nhiệt độ giống như một lớp chăn có chức năng bảo vệ độc đáo được quán quanh hành tinh.

Mang đến tầng Ozon dồi dào 

Trong cấu tạo của những tầng khí quyển tại tầng bình lưu là nơi sở hữu tầng ozon , ozon cũng sở hữu những nguồn năng lượng dồi dào đóng vai trò quan trọng cho sự sống của trái đất như hấp thụ tất cả các tia cực tím từ bức xạ mặt trời và ngăn cản chúng chiếu xuống trái đất, nếu tầng ozon ở khí quyển bị suy giảm đồng nghĩa với việc tia uv chiếu xuống trái đất nhiều hơn gây nên những tổn thương bệnh tật nhiều hơn ở con người.

Ngoài ra ozon trong tầng khí quyển mặc dù chỉ chiếm một lượng tương đối mỏng nhưng lại là một phần trong tấm lá chắn bảo vệ trái đất cực hữu hiệu.

Những ảnh hưởng đến dòng hải lưu

Một số những nguyên nhân trong sự hình thành của tầng khí quyển bao gồm các áp suất khí quyển hay tầng khí quyển có tác động trực tiếp tới dòng hải lưu với những vòng hoàn lưu khí quyển có khả năng dịch chuyển về hướng cực giai đoạn ấm hơn mang theo phần nhiệt năng.

Tăng cường hệ thống quang hợp

Như một khả năng dồi dào điển hình của những tầng khí quyển khi mang đến sức sống dồi dào cho hệ sinh thực vật trên toàn trái đất, sự có mặt của các tầng khí quyển với hệ thống quang hợp phát triển biến các phân tử carbon dioxide và nước thành đường và khí oxy. Điều này giúp làm tằn cường đáng kể lượng oxy trên trái đất, tăng cường hệ thống hô hấp và quang hợp.

Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến tầng khí quyển

Những sự thay đổi lớn của thành phần không khí cũng làm ảnh hưởng lớn đến các thành phần trong không khí, chủ yếu là khói, bụi, mặc dù không có những tác động trực tiếp đến các tầng khí quyển nhưng tình trạng ô nhiễm không khí cũng ảnh hưởng phần nào đến khí quyển trong trái đất.

Chất CFC làm thủng tần ozon trong tầng khí quyển

Tầng ozon là một lớp nằm trong tầng khí quyển, tuy nhiền gần đây có sự xuất hiện của loại chất CFC và được xác nhận là tác nhân quan trọng gây thủng tầng ozon với sự gia tăng của các khí CFC đến từ các hoạt động công nghiệp, chủ yếu là tại Trung Quốc đồng thời làm giải phóng khí clo và phá hủy tầng ozon và gây ra những nguy cơ khác như làm hiệu ứng nhà kính nóng lên hay biến đổi khí hậu

Như vậy các tầng khí quyển đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người như tạo sư sống, cần bằng nhiệt trên toàn trái đất và là lớp vỏ bảo vệ trái đất khỏi thiên thạch hay sự tấn công của những vật thể bên ngoài.

Mặc dù vậy các bầu khí quyển cũng đang phải đối mặt với những nguy cơ bị phá hủy bởi một số tác nhân gây hại, con người hoàn toàn có thể khắc phục phần nào tình trạng này với những hành động thiết thực và hạn chế.

Khôi Nguyên Effect hy vọng với bài viết về khí quyển là gì và tính chất và vai trò của khí quyển ở trên, mong những chia sẻ giúp ích cho quý bạn đọc hiểu thêm về khí quyển